دانلود اپلیکیشن
تماس با ماتوی این مقاله در مورد انواع قلاویز و حدیده توضیح دادیم و روش کار با اونها رو بررسی کردیم. ست قلاویز و حدیده از اون دسته ابزاریه که بودنش توی مجموعه ابزار می‌تونه خیلی وقتا نجات‌بخش باشه و باعث تسریع روند کار بشه. واسه اینکه اطلاعات دقیق‌تری از این محصول داشته باشید با ما توی ادامه متن همراه باشید.
نحوه استفاده از حدیده (هدیده) و قلاویز
ست حدیده و قلاویز از اون دسته ابزارآلاته که توی نگاه اول به نظر ضروری نمیاد ولی زمانی که داشته باشیدش می‌بینید که یکی از ملزومات اساسی کار هستش. فارغ از اینکه که یه مکانیک، آهنگر، تراشکار، نجار یا حتی یه علاقمند به کارهای فنی باشید، ست حدیده و قلاویز یقیناً به کارتون میاد. کاربرد حدیده و قلاویز تراش قطعاتی مثل پیچ و مهره‌ها و ایجاد رزوه داخل سوراخ برای بستن پیچ هستش.
قلاویز ابزار رزوه زنی روی قسمت مادگی اتصاله که یعنی برای رزوه زنی داخل هر سوراخ باید از قلاویز استفاده بشه. در مقابل حدیده(هدیده) برای رزوه زنی روی بخش نرگی اتصال به کار برده میشه و این یعنی رزوه‌های روی ابزارهای استوانه‌ای مثل پیچ‌ها با استفاده از حدیده انجام میشه.هر دوی این ابزارها امکان ایجاد رزوه جدید یا ترمیم رزوه‌های موجود روی قطعات اتصال رو دارن.
ست حدیده (هدیده) و قلاویز
یه ست کامل شامل انواع حدیده، قلاویز و مته با انواع سایز برای کاربردهای متنوع میشه. همچنین از ملحقات ست دستگیره‌های مخصوص پیچوندن قلاویز و حدیده و همچنین جداول راهنمای انتخاب سایز درست مته و حدیده برای ایجاد رزوه با سایز و گام مناسب هستش. ست‌های کاملتر انواع حدیده و قلاویز رزوه ریز و درشت و ... رو شامل میشن که با قیمت بالاتر قابل تهیه هستن.
حدیده و قلاویز فلزات و انواع رزوه‌ها رو تراش میدن، از فولادهای تندبر یا فولادهای سخت‌کاری شده ساخته میشن که البته انواع سخت‌کاری شده مقاومت بالاتری داره و برای طیف گسترده‌تری از مواد قابل استفاده هستش و برای رزوه‌زنی فولاد، چدن، فلزات غیر مغناطیسی، پلاستیک‌ها، چوب‌های نرم و سخت استفاده میشن.
قلاویز چیست؟
قلاویزها سطح داخلی یه سوراخ رو رزوه زنی می‌کنه و مهره‌ها و سوراخهای رزوه‌زده رو ایجاد می‌کنن. قلاویزها برای سادگی براده‌برداری به سه شکل قلاویز پیشرو، میانه‌رو و پسرو ساخته میشن. عکس زیر سه حالت مختلف قلاویز رو نشون میده که توی اون قلاویز A نوع پسرو، B میانه رو و C قلاویز پیشرو یا مخروطی هستش.
قلاویز پسرو
همونطوری که توی شکل اول دیدیم، قلاویز پسرو حالت مخروطی نداره (فقط یه رزوه زاویه‌دار داره) و سرتاسرش رزوه یکنواخت داره. برای رزوه‌زنی تا ریشه سوراخهای کور استفاده میشن. از این قلاویز بخاطر قسمت مخروطی ناچیز برای شروع رزوه زنی حفره ای که رزوه نداره نمیشه استفاده کرد و از قلاویز پیشرو دارای سری مخروطی استفاده میشه.
قلاویز میان رو
این قلاویز 3 تا 5 رزوه مخروطی دارد و برای شروع فرآیند رزوه زنی استفاده می‌شود. این قلاویزها از پرکاربردترین انواع قلاویز به شمار میرن. انتهای مخروطی قلاویز باعث میشه که همراستایی قلاویز با حفره ساده‌تر و سریعتر انجام بشه.
قلاویز پیشرو
این قلاویز بین 8 تا 10 رزوه توی بخش مخروطی داره، مواد سخت که باید به آرامی قلاویز‌کاری بشه یا قطعات کوچک که به سادگی امکان شکستنشون وجود داره بهترین موارد کاربرد این نوعه
حدیده و قلاویز دستی یا ماشینی
اغلب اوقات قلاویز‌کاری به شکل دستی انجام میشه، ولی انواع قلاویز ماشینی مثل قلاویز ماشینی مارپیچ هم وجود داره. قلاویز کاری ماشینی رو میشه با ماشین تراشکاری یا دریلهای رادیال و ... انجام داد.
چطور از قلاویز استفاده کنیم؟
توی ادامه مطلب به نحوه استفاده از قلاویز می‌پردازیم. قلاویز‌کاری شامل مراحل مختلفی هستش که در ادامه جزییاتش شرح داده شده:
آماده سازی حفره
- این اولین مرحله از قلاویزکاریه که شامل سوراخ کاری با قطر کمتر از قطر خارجی قلاویز میشه. این قطر رو سایز سوراخ قلاویز میگیم
- سایز مته‌ای که برای این قطر سوراخ باید استفاده بشه از جدولی که توی ست قرار داده شده تعیین میشه
- حفره کور یا سرتاسری مورد نیاز با مته‌کاری ایجاد میشه
- تمام براده‌ها از حفره خارج میشه
- قلاویز مناسب با استفاده از جدول موجود توی ست تعیین میشه. یادتون باشه که استفاده از انواع مختلف قلاویز رو فراموش نکنید. ممکنه لازم باشه اول از قلاویز مخروطی پیشرو و بعد از قلاویزهای میانه و پسرو استفاده کنید
- بسته به قلاویز انتخابی، از دستگیره متناسب با اون استفاده کنید. معمولاً دو سایز دسته قلاویز هستش که استفاده از دستگیره بزرگ برای قلاویز کوچک می‌تونه باعث شکستن قلاویز بشه.
رزوه زنی (روش دستی)
- قطعه کار که باید قلاویز بشه رو با گیره محکم کنید
- قلاویز رو وارد حفره کنید، مطمئن شید که قلاویز و حفره هم راستا و هم مرکز هستن و شروع به گردوندن قلاویز توی جهت ساعتگرد کنید و دو دور کامل بچرخونید. بعد به اندازه نصف دور پادساعتگرد بچرخونید. همین روند رو تا کامل کردن رزوه زنی تکرار کنید. این کار باعث میشه که براده‌های ایجاد شده به سطوح تراش خورده آسیب نزنه
- حین این فرآیند برای کاهش میزان گرمای ایجاد شده و حرکت براده‌ها از مایع خنک‌کننده استفاده کنید
- در طول این فرآیند دقت کنید که قلاویز و حفره همراستا باشن
- اگر حس کردید حین رزوه‌زنی قلاویز گیر کرده و باید نیروی زیادی برای ادامه کار وارد کنید، نصف دور پادساعتگرد بچرخونیدش و مجدداً تلاش کنید. هرگز برای رزوه زنی از زور استفاده نکنید. این کار ریسک شکستن قلاویز یا ایجاد رزوه بد رو بالا میبره
- بعد از تکمیل شدن رزوه دستگیره رو پادساعتگرد بچرخونید و قلاویز رو خارج کنید. قلاویز کاری توی این مرحله کامل شده.
حدیده (هدیده) چیست؟
حدیده‌ها برای رزوه‌زنی روی سطوح خارجی استوانه‌ای مثل میله‌ها و ایجاد پیچ استفاده میشه. معمولاً دو نوع حدیده وجود داره: حدیده ثابت و حدیده قابل تنظیم. حدیده‌های ثابت رزوه‌های با ابعاد استاندارد و اسمی و با عمق مشخص ایجاد می‌کنن که دقت نهایی رزوه به میزان دقت ساخت و کیفیت حدیده بستگی دارد. قابلیت تنظیم میزان فشردگی و آزادی حدیده‌های قابل تنظیم باعث میشه که طیف گسترده‌تری از رزوه‌ها رو بشه باهاش ایجاد کرد. برای تنظیم این حدیده‌ها از پیچ‌های تنظیم استفاده میشه.
چطور از حدیده (هدیده) استفاده کنیم؟
فرآیند استفاده از حدیده شامل مراحل مختلفی هستش که در ادامه بهش پرداختیم:
- میله مورد نظر رو برای حدیده‌کاری آماده کنید. قطر قطعه مورد نظر باید مقداری از قطر بزرگ حدیده کمتر باشه. حدیده یه لبه پخ خورده داره که به عنوان ورودی قطعه استفاده میشه. پخ روی سطح ورودی باعث هم راستایی بهتر میله با محور حدیده میشه و مقدار نیروی لازم برای شروع فرآیند رزوه‌زنی رو هم کاهش میده
- نوع حدیده و دسته حدیده مناسب رو مثل قلاویز‌کاری از روی جدول مشخص کنید
- برای شروع رزوه‌زنی اول قطعه مورد نظر رو با یه گیره محکم کنید
- میله رو روی بخش پخ خورده حدیده قرار بدید و شروع به گردوندن حدیده و رزوه زنی کنید. از همراستایی میله و راستای محور حدیده مطمئن شید و دقیقاً مشابه فرآیند قلاویز‌کاری دو دور ساعتگرد بچرخونید.
- نیم دور پادساعتگرد بچرخونید و این روند رو اونقدر تکرار کنید که کل سطح مورد نظرتون رزوه‌دار بشه. همچنین حین این فرآیند از مایع خنک‌کننده هم استفاده کنید
- حدیده رو تا زمانی که کاملاً از میله خارج شه به صورت پادساعتگرد بچرخونید. توی این مرحله حدیده‌کاری تکمیل شده
نحوه انتخاب ست مناسب قلاویز و حدیده (هدیده)
برای انتخاب ست قلاویز و حدیده مناسب چند مورد هستش که باید مدنظر قرار بدید. مهمترین این نکات شامل موارد زیر میشن:
- جنس: فولادهای تندبر از فولادهای کربنی گران‌تر هستن ولی مقاومت بالاتری دارن و برای اکثر مواد قابل استفاده هستن
- تعداد و محدوده ابعاد قطعات: ابعاد ست رو چک کنید و مطمئن بشید که توی بازه اندازه‌ای مورد نیاز شما باشه
- موارد کاربرد و ویژگیهای ست رو از راهنمای محصول که خود تولید‌کننده تعیین می‌کنه بررسی کنید
- مقاومت در برابر خوردگی
- بسته بندی ست و دوامش رو چک کنید. بسته بندیه که قطعات حدیده و قلاویز رو نگهداری می‌کنه
فروشگاه ابزارچک انواع قلاویز و حدیده (هدیده) رو بصورت تک و ست عرضه می‌کنه که نمونه محصولات رو توی همین صفحه مشاهده می‌کنید. ست 40 پارچه حدیده و قلاویز جزو انواع پرطرفدار از این دسته هستش.
